“Zonder jonge boeren gaat het niet”
De uitdagingen voor jonge boeren zijn talrijk. De aanhoudende vergrijzing en het lage overnamepercentage tonen aan dat de landbouwsector steeds minder aantrekkelijk is.
Cd&v
“Als alle partijen zich houden aan het landbouwakkoord, zetten we stappen in de goeie richting en maken we de toekomst haalbaar. Het akkoord maakte een einde aan de onzekerheid voor landbouwers die een aflopende vergunning hebben. Die werd verlengd tot en met 31 december 2024. Er komt een meer gelijke behandeling van landbouwers t.a.v. de industrie. Landbouwers zijn ondernemers en moeten zo behandeld worden. De marktwerking in de voedingsketen is transparanter en we oriënteren directe hectaresteun naar een ondernemersfonds dat meer geschikt is om de uitdagingen van de 21ste eeuw aan te gaan. Via flexibele beleidsinstrumenten kunnen landbouwers hun eigen nieuwe verdienmodellen ontwikkelen. De overheid zet banken aan om landbouwers kredieten te verstrekken, ondanks de risico’s die eigen zijn aan de voedselproductie. De stikstofwetgeving moet evolueren naar een emissiemodel.”
Groen
“Het klassieke beleid heeft het aantal landbouwers op een paar decennia gehalveerd. Mijn eigen grootvader was er een slachtoffer van. We steunen de eis van de boeren voor een eerlijke prijs voor hun producten. De overheid doet een beroep op een bemiddelaar en stuurt aan op afspraken binnen de hele voedingsketen. Europees schermen we onze voedselmarkt af, zeker als het om basisproducten gaat. We wijzen het handelsverdrag Mercosur af. We steunen jonge boeren bij de overname van een landbouwbedrijf en helpen hen om uit de vicieuze cirkel van dure leningen voor grote stallen, luchtwassers, aangepast veevoer te stappen. We helpen hen om te schakelen naar duurzame landbouw en zorgen voor administratieve vereenvoudiging en advies op maat rond bemesting, gewaskeuze en teeltwijzen.”
N-VA
“Veel van de vragen omtrent inkomen, rechtszekerheid, stabiel beleid … zijn niet specifiek voor jonge boeren, maar voor alle boeren. Het is wel zo dat voor jonge en investerende boeren die rechtszekerheid nog belangrijker is. Daarom streven we naar een visie 2050 om de landbouwsector als geheel op langere termijn te bekijken. Onze focus: visie 2050, toegang tot grond verbeteren, betere positie in de keten, versterken van de vergunningen, GLB-geldstromen bekijken, administratieve reductie en het omarmen van innovatie door beperkende Europese regelgeving aan te pakken.”
Open Vld
“We zorgen voor een rechtszekere en rendabele landbouw, waarin de boer naast de rol van voedselproducent ook de rol van landschapsbeheerder opneemt. Investeringen worden afgeschreven op 15 à 20 jaar, een risico dat jonge boeren alleen nemen als ze verzekerd zijn van een stabiele bedrijfscontext. Veranderingen worden pas ingevoerd na overleg, met inachtname van een overgangsperiode en een passend beleid. Zeker voor nieuwe instromers willen we de overname faciliteren. We onderschrijven de eisen van Groene Kring om een grondenbeleid op te starten. Ook welzijn van jonge boeren is van belang. Daarvoor rekenen we op ondersteuning van de vzw BOEK. Vanuit de overheid is klantvriendelijkheid, administratieve vereenvoudiging en ondersteuning naar jonge boeren toe van cruciaal belang, net als blijvende inspanningen voor opleidingen en bedrijfsadvies. Last but not least: als we spreken over jongen ‘boeren’, spreken we ook expliciet over ‘boerinnen’. Het is belangrijk dat deze jonge vrouwen worden ondersteund om een volwaardige rol als (co)bedrijfsleider op te nemen en zich niet tevreden te stellen met een precair statuut als meewerkende echtgenote. In die optiek stimuleren we ook de vervennootschappelijking als juridische bedrijfsvorm, zodat de bedrijfsvoering in een moderne, geëmancipeerde context kan gebeuren.”
PVDA
“Jongeren laten hun droom om in de boerenstiel te stappen varen, omdat de grond te duur, het inkomen te onzeker en de investeringen te hoog zijn. Het budget voor steun aan jonge, nieuwe landbouwers moet versterkt worden. We helpen hen om via een overgangsfase het beroep van landbouwer aanvullend te kunnen uitoefenen en maken extra middelen vrij voor psychologische ondersteuning. Een openbare investeringsbank moet met goedkope kredieten langetermijnsteun verlenen. PVDA stelt daarnaast voor om het VLIF om te vormen tot een transitiefonds. We kunnen dat geld gebruiken als steun voor jonge landbouwers en voor het bevorderen van duurzame technologie en agro-ecologische projecten.”
Vlaams Belang
“Wat het inkomen betreft, moet er dringend werk gemaakt worden van een efficiënt werkend ketenoverleg. De retailsector heeft daarin een grote verantwoordelijkheid. De belangrijkste zaken voor jonge landbouwers zijn uiteraard rechtszekerheid en toekomstperspectief. Dat kan alleen met een Vlaams pro-landbouwbeleid, wat nu absoluut niet het geval is. Over het stikstofdecreet moet opnieuw onderhandeld worden in overleg met de sector, aangezien steeds meer wetenschappers en topacademici twijfels hierover uiten. Ze stellen dat er alleen met foute theoretische modellen en cijfers wordt gewerkt én niet met effectieve metingen op het terrein. Voor het huidige groen-linkse beleid passen we.”
Voor U
“Ze moeten vergunningsgewijs kunnen groeien. Ingrijpende investeringen in het kader van wijzigende landbouwwetgeving moeten gefinancierd worden aan de hand van een langdurige staatswaarborg. Dit zal het beleid tegenhouden om wetgeving constant te herschrijven. Er moet een focus zijn op innovatieve landbouw, zowel industrieel als kleinschalig. Inzetten op instapmodellen in bio- of kleinere landbouwbedrijven moet landbouw opnieuw aantrekkelijk maken. Opvolgers worden gemaakt op het bedrijf en kleine bedrijven moeten kunnen groeien (salderen). We kiezen voor eerlijke prijzen die betaalbaar zijn voor de consument.”
Vooruit
“Cruciaal is een duidelijke visie op landbouw en een rechtszeker kader voor jonge landbouwers. VLIF-investeringssteun zetten we maximaal in om de overstap naar regeneratieve landbouw te ondersteunen. We geven extra steun aan jonge landbouwers en geven de voorkeur aan transitie in ons landbouwmodel naar duurzame praktijken, lokale productie, eerlijke prijzen en gezonde producten. We zorgen voor betere prijzen en creëren een afzetmarkt voor lokale, duurzaam geproduceerde voeding. Het prijsobservatorium monitort de waardeverdeling in de voedingsketen. Internationale handelsakkoorden worden doorgelicht op hun impact. We hervormen het GLB en we herverdelen de directe Europese steun voor landbouwers. De toegankelijkheid van landbouwgrond is belangrijk.”