Wat zegt Groene Kring over het stikstofdossier?

Maken van een visietekst

Hoewel er in vorig jaar in februari een stevig vermoeden was van de impact die het stikstofarrest op onze landbouwsector zou hebben, was het toch eventjes wachten voor onze machine in gang getrokken kon worden. Het duurde tot eind mei voor de ministeriële instructie van minister Demir en de bijbehorende richtsnoeren van het Agentschap voor Natuur en Bos bekend werden. Al snel waren voor Groene Kring de grote lijnen duidelijk. Geef jonge boeren ruimte om te ondernemen. Geef ons snel een finale regeling van het stikstofbeleid. Geef perspectief en rechtszekerheid voor onze landbouwbedrijven en geef ons een beleid dat elke stikstofbron gelijkwaardig behandeld.

Daarop hebben we allerlei initiatieven gelanceerd om de stem van alle Groene Kringers in onze standpuntvorming te laten weerklinken. We gingen tweemaal langs bij alle structuren (provinciale kernen en werkgroepen). Elk gewest kreeg de kans om online een formulier met gerichte vragen in te vullen. Het nationaal bestuur hield een studiedag en boog zich vervolgens over alle verzamelde input. Voor het zomerreces van de Vlaamse regering lag er een visietekst van Groene Kring op tafel. Deze visietekst kwam goed van pas voor de standpuntvorming die gebeurde binnen de gehele Boerenbondgroep.

[Lees verder onder de foto.]

Rol van de landbouw

Eerst en vooral willen we duidelijk stellen dat Groene Kring een partner wil zijn om samen naar oplossingen te zoeken voor de natuur-, milieu-, en klimaatproblemen. Samen willen we oplossingen zoeken waaraan de landbouw kan bijdragen, in een evenwicht tussen economie en ecologie.

Hieraan zijn voor Groene Kring uiteraard enkele belangrijke voorwaarden gekoppeld. Ten eerste moet er naar de lange termijn gekeken worden. Maar er moet ook een besef komen dat ingrijpende maatregelen verplicht doorvoeren op korte termijn verregaande gevolgen kan hebben voor individuele landbouwbedrijven en voor de sector in zijn geheel. Ten tweede moeten de oplossingen realistisch blijven op het vlak van investeringen. Achter landbouwbedrijven schuilt doorgaans geen multinational met een groot vermogen. De landbouwsector bestaat uit familiale bedrijven, waarvan zeker de jonge bedrijven geen groot kapitaal ter beschikking hebben.

De maatregelen die eraan zitten te komen – of ze nu betrekking hebben op stikstof, mest, water, klimaat … – zullen een grote impact hebben op de manier waarop we vandaag aan landbouw doen. Onvermijdelijk zullen die maatregelen grote investeringen vragen, die zwaar kunnen doorwegen op het inkomen van een landbouwer.

Een realistische beleid dat rekening houdt met een voldoende lange termijn, neemt mee in overweging dat technologieën constant veranderen en verbeteren. De aanpak volledig toespitsen op wat vandaag ter beschikking is, lijkt ons geen duurzame investering.

Realiseren van de emissiereductie

De doelstelling van een PAS moet zijn om ecologische doelstellingen te verzoenen met de economische realiteit van de sector waarop die PAS van toepassing is. Het kan niet de bedoeling zijn om een bepaalde sector volledig op slot te zetten.

Het is belangrijk dat bij het halen van de doelstellingen de vrijheid van de ondernemer en de ontwikkelingskansen van landbouwbedrijven veiliggesteld worden.

Groene Kring ziet toekomst in technologie als de basis voor de reductie van de stikstofemissie die gerealiseerd moet worden. Denk maar aan stalsystemen, rantsoen, fokkerij … Deze ontwikkelingen zijn continu in beweging en ook hun toepassing op verschillende situaties, bedrijven, locaties … zorgt voor bijkomende inzichten.

Bijkomend benadrukken we dat technologie geen verplichting mag zijn. Bedrijfsleiders die voor hun bedrijf meer kansen zien in het niet langer uitbreiden of zelfs verminderen van hun veestapel, moeten hier vrij voor kunnen kiezen. Op deze manier kan een landbouwer een keuze maken op maat van zijn bedrijf.

[Lees verder onder de foto.]

Financiële steun

Het staat buiten kijf dat een toekomstige PAS veel bijkomende kosten en investeringen met zich mee zal brengen. Deze investeringen kunnen onmogelijk gedragen worden door onze individuele bedrijfsleiders. Daarom vindt Groene Kring het essentieel dat de landbouwsector bijkomende overheidssteun krijgt om zijn uitstoot terug te dringen.

In functie van de opgelegde doelstellingen, vindt Groene Kring dat die bijkomende steun niet afkomstig mag zijn uit landbouwbudget. Dit budget wordt immers al nuttig gebruikt om andere doelstellingen te behalen. Landbouwbudget gebruiken voor oplossingen binnen het stikstofdossier zouden leiden tot een al te eenzijdige besteding van fondsen bestemd voor een breed pakket aan doelstellingen.

Voor Groene Kring is het ook duidelijk aan wie deze extra middelen toebehoren. Ten eerste moeten de middelen binnen de landbouwsector blijven. Ten tweede moeten de middelen prioritair naar actieve landbouwers gaan. En ten derde moeten de middelen gaan naar toekomstgerichte bedrijven.

Jonge boeren

Jonge landbouwers hebben nood aan bedrijfszekerheid, vrijheid van ondernemen en een duidelijk beleid dat op lange termijn kan standhouden. Als een definitieve PAS de bovenstaande standpunten mee in rekening neemt, zijn wij overtuigd dat we dit kunnen bieden aan deze groep landbouwers. Groene Kring blijft wel realistisch dat deze stikstofproblematiek elke landbouwer aangaat. Daarom moeten extra middelen niet alleen specifiek toebehoren aan jonge landbouwers, maar aan elke actieve en toekomstgerichte landbouwer.

Uitdragen standpunten

Ook beleidsmakers schatten de stem van de jonge landbouwers steeds meer naar waarde en kijken daarom vaker naar Groene Kring als gesprekspartner. Zo vonden er gesprekken plaats met het kabinet-Demir, met het kabinet-Crevits en bij andere parlementairen, ook op Europees niveau. Ook met onze collega’s van Boerenbond wordt er regelmatig afgestemd.