Groene Kring LIVE - Onderhandelingen na protestacties

Tijdens de talrijke protestacties van de laatste weken werd Groene Kring uitgenodigd zowel op Vlaams, als Federaal en Europees niveau om onze zorgen en noden toe te lichten. Op elk van deze niveaus werd ondertussen afgesproken welke maatregelen verder uitgewerkt zullen worden.

Groene Kring begrijpt en deelt de zorgen dat afspraken over maatregelen niet gelijk staan aan concreet uitgewerkte en ingevoerde maatregelen. Om de stap te kunnen zetten naar concreet uitgewerkte maatregelen werden er verschillende taskforces opgericht.

Groene Kring engageert zich om:

1. In elke taskforce aanwezig te zijn om de stem van jonge boeren te laten horen;
2. Kort op de bal te spelen door alle gemaakte afspraken tijdig te communiceren en aan de alarmbel te trekken indien nodig;
3. Jullie, onze leden, vlot en snel op de hoogte te houden.

Deze webpagina dient als één van onze kanalen om jullie snel up to date te houden. Hier zullen we jullie telkens van de nodige updates voorzien over de gang van zaken binnen alle opgerichte taskforces. Op deze manier blijven jullie op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen. Daarnaast worden alle leden geregeld geïnformeerd via onze nieuwsbrief en WhatsApp-groepen. Houd die dus zeker goed in de gaten!

31 mei

Vlaams

Het kunstmestregister was één van de grootste administratieve knelpunten die onze leden de afgelopen jaren ervaren hebben. Broodnodige aanpassingen werden daarom opgenomen in het afgesproken maatregelenpakket met de Vlaamse regering.

Vandaag werd er besloten om de administratieve last van het kunstmestregister te verlichten door:

• Geen gebruiksregister meer te vragen voor alle land- en tuinbouwers in gebiedstype 0 of met een vrijstelling;
• Het gebruiksregister op teeltniveau (in plaats van perceelniveau) met een langere registratietermijn (7de dag van de maand volgend op de maand waarin de toepassing plaatsvond) en de eerste registratie na indiening van de verzamelaanvraag (sinds 30 april 2024).

Op deze manier vindt zowel een aanpassing aan het registratieniveau als aan de registratietermijn plaats.

13 mei

Europees

Na het Europees Parlement hebben nu ook de Europese lidstaten hun goedkeuring gegeven voor de wijzigingen aan de conditionaliteit van het GLB:

1. Geen verplichting voor het niet-productief areaal;
2. Aan gewasrotatie kan voldaan worden door gewasdiversificatie;
3. Er wordt soepeler omgegaan met kalenderlandbouw.

Nu rest nog de implementatie hiervan door Vlaanderen. Hou daarom zeker de communicatie van het Agentschap Landbouw in de gaten.

3 mei

Federaal 

Jonge boeren hebben nood aan meer marktmacht. Daarom werden vandaag beslissingen genomen die de onderhandelingspositie van boeren kan versterken. Op aanraden van de Taskforce Agrovoedingsketen, waar Groene Kring deel van uitmaakt, voerde de Federale regering wijzigingen door die betrekking hebben op:

1. Prijsschommelingen onder controle te houden;
2. Aanscherping van verbod op verkoop met verlies;
3. Verbod op delisting (uit de rekken halen van producten als drukkingsmiddel);
4. Ruimte voor heronderhandelingen bij onvoorziene omstandigheden

26 april

Vlaams

Door de natte weersomstandigheden hebben de landbouworganisaties gevraagd om bemesting toe te laten op zon- en feestdagen en tussen zonsondergang en -opgang. Vandaag kregen we bevestiging dat het verzoek om te bemesten tussen zonsondergang en -opgang ingewilligd wordt. Er zullen namelijk tijdens deze periodes geen actieve controles uitgevoerd worden.

24 maart

Europees

Het Europees Parlement heeft goedkeuring gegeven aan de voorgestelde wijzigingen aan het GLB. De wijzigingen hebben onder andere betrekking op het niet-productief areaal, de gewasrotatie en de bodembedekking.

Nu rest nog de goedkeuring door de lidstaten. Die zouden aangegeven hebben de positie van het parlement te volgen.

9 april

Europees

Voor de Europese Informele Landbouwraad, die plaatsvindt in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap, werd een overleg georganiseerd tussen de drie ministers van Landbouw in België (Brouns, Clarinval en Borsus) en de Eurocommissaris voor Landbouw, Wojciechowski. Groene Kring benadrukte daar het belang van de generatiewissel in het Europese beleid als strategische doelstelling en het ontbreken van een jonge boerentoets op al het toekomstig beleid.

27 maart

Vlaams

Het Vlaams parlement heeft aanpassingen gedaan aan het boetesysteem van de mestregelgeving, zoals afgesproken met de Vlaamse regering in het maatregelenpakket. Deze aanpassingen maken het geheel evenwichtiger en redelijker. Dit is voor Groene Kring een stap in de goede richting en vooral een basis om verdere wijzigingen door te voeren inzake het kunstmestregister en de kalenderlandbouw. Concreet worden volgende aanpassingen gedaan:

1. Boeren die niet voldoen aan de equivalente maatregelen worden enkel beboet op het niet-gerealiseerde areaal. Boeren die in herhaling vallen worden niet langer aan 200% maar aan 150% beboet;
2. Kleine administratieve fouten leiden niet langer tot het verlies van de vrijstelling;
3. Bij administratieve fouten wordt eerst een waarschuwing gegeven;
4. Boetes kunnen omgezet worden naar een waarschuwing als er sprake is van verzachtende omstandigheden onder bepaalde voorwaarden;
5. Het wegvallen van het GPS-signaal leidt niet langer tot een boete;
6. Boetes kunnen aangevochten worden via een verkorte procedure bij de rechtbank.

22 maart

Europees/Vlaams

Ondertussen hebben we zicht gekregen op de voorstellen van de Europese Commissie om de voorwaarden (conditionaliteiten) van het GLB aan te passen. De belangrijkste voorstellen zijn:

1. Meer vrijheden om kalenderlandbouw tegen te gaan;
2. Gewasrotatie op bedrijfsniveau invullen met gewasdiversificatie (zie regeling vorige GLB);
3. Geen verplichting meer voor niet-productief areaal, enkel nog via vrijwillige ecoregeling;

Het Vlaamse GLB strategisch plan mag ook twee keer in plaats van één keer per jaar aangepast worden, waardoor de nodige bijsturingen sneller ingevoerd kunnen worden. Dit pakket maatregelen vereist wel wetgevende wijzigingen, waardoor een goedkeuring van de lidstaten en het Europees Parlement nodig is. Groene Kring ijvert alvast voor een snelle en vlotte goedkeuring. Daarnaast wordt er ook gewerkt aan een eerlijkere handelsovereenkomst met Oekraïne ter bescherming van de Europese land- en tuinbouwers.

Ook op het Vlaamse niveau wordt er verder gewerkt. Op vlak van administratieve vereenvoudiging, toegang tot grond, toegang tot water, meer rechtszekerheid … werden al stappen gezet. Ook de aangestelde procesbegeleider neemt zijn rol volledig ter harte, wat Groene Kring uiteraard alleen maar kan appreciëren.

14 maart

Federaal / Europees

Op 14 maart werd het pakket dringende maatregelen (zie update 1 maart) samen met de bevoegde overheidsadministratie inhoudelijk uitgewerkt. Deze uitwerking wordt nu overgemaakte aan het politieke niveau die aan de slag gaan met de nodige wetgevende initiatieven. Onze standpunten worden, samen met de andere landbouworganisaties, op korte termijn nogmaals overgemaakt.

In aanloop naar de Europese landbouwraad op 26 maart zal de Europese Commissie de komende dagen een nieuw voorstel lanceren. Dat zal zich vooral focussen op de minimale bodembedekking, gewasrotatie en niet-productief areaal.

8 maart

Europees / Vlaams

De Europese nitraatrichtlijn, die aan de basis ligt van de Vlaamse mestactieplannen (MAP), wordt geëvalueerd. Tot en met 8 maart kon alle feedback doorgegeven worden, en dat heeft Groene Kring dan ook gedaan.

1. Hou rekening met de specifieke Vlaamse verstedelijkte context, met externe drukfactoren zoals bijvoorbeeld de rioleringsgraad, bij het opleggen van doelstellingen aan de landbouwsector.
2. Derogatie is een bewezen goede en circulaire landbouwpraktijk. Laat derogatie op grasland dan ook standaard deel uitmaken van de nitraatrichtlijn.
3. Laat Renure-meststoffen een snelle ingang vinden als kunstmestvervanger.
4. Herbekijk de frequentie van de Vlaamse mestactieplannen (MAP). Vier jaar is te kort om de effectiviteit van steeds strengere maatregelen te kunnen nagaan.
5. Zorg ervoor dat elke lidstaat op een uniforme manier de waterkwaliteit meet, zodat een eerlijke vergelijking gedaan kan worden.
6. …

Op Vlaams niveau werd in teken van de administratieve vereenvoudiging het overleg opgestart binnen de geldende mestregelgeving (MAP6). Voor Groene Kring bestaat er geen twijfel over wat nodig is:

1. Grondige bijsturingen aan het kunstmestregister,
2. Weg met het disproportionele boetesysteem,
3. Meer flexibiliteit bij kalenderlandbouw (vanggewasregeling, uitrijregeling …).

1 maart

Federaal

Na drie weken tot gezamenlijke afspraken te komen via afzonderlijke werkgroepen, werden de werkgroepconclusies op vrijdag 1 maart voorgelegd aan de federale regering in aanwezigheid van minister Clarinval en minister Dermagne en staatssecretaris Bertrand. Er werd een akkoord bereikt over een pakket dringende maatregelen en de afspraak om voor middellange- en langetermijnmaatregelen deze overlegstructuur te behouden. Groene Kring blijft dus betrokken bij de verdere uitwerking van de maatregelen die een betere prijs voor boeren als finaal gevolg moeten hebben

De dringende maatregelen zijn:

1. Het vastleggen van kostendrempels per sector. Zodra die drempels overschreden worden, biedt het ketenoverleg en/of de taskforce agrovoedingsketen antwoorden voor een betere prijs;
2. Opstarten van brancheorganisaties per sector en ondersteuning door de FOD Economie bij het vastleggen van gedragscodes bij contracten;
3. Versterking van het verbod op verkopen met verlies;
4. Verhoogde zichtbaarheid van Belgische producten;
5. Versterken van het Prijzenobservatorium om een betere prijsopvolging te garanderen.

De taskforce agrovoedingsketen gaat ook hierna verder aan de slag met vervolgmaatregelen.

27 februari

Europees

Het Europees Parlement gaf zijn goedkeuring voor de Natuurherstelwet. Deze veelbesproken wet om Europees natuurgebied te beschermen zorgt al een tijdje voor veel onrust en zal voor onze boeren een stikstofdossier in het kwadraat worden. De vergunningsonzekerheid zal nog verder toenemen, met grote economische risico’s als gevolg. Voor Groene Kring is het onbegrijpelijk dat de wet vandaag goedgekeurd werd. Groene Kring rekent op premier De Croo om in kader van het Europese voorzitterschap de pauzeknop voor deze Natuurherstelwet snel in te drukken. Lees onze volledige reactie hier.

26 februari

Europees

Groene Kring is vandaag met een delegatie aanwezig op de protestactie in Brussel. De bezorgdheden zijn niet verdwenen en daarom wordt de blik deze keer gericht op het Europese beleidsniveau. Het voorstel van de Europese Commissie van 22 februari gaat de goede richting uit, maar Groene Kring kijkt nu vooral naar de landbouwministers om hier verder op te werken.

Het GLB is ook zeker niet de enige zorg. De Europese Green Deal, het handelsbeleid en de Natuurherstelwet blijven voor onrust zorgen. Hierover vraagt Groene Kring ook snelle en nodige wijzigingen. Onze interim-voorzitter, Maarten Moermans, ging hierover in gesprek met de voorzitter van de Europese Landbouwraad Clarinval en met Eurocommissaris voor landbouw Wojciechowski.

De Europese Raad onderschreef vandaag de voorstellen die de Europese Commissie deed op 22 februari (zie hieronder).

23 februari

Vlaams

De Vlaamse regering stelde vandaag Mark Andries aan als algemeen coördinator om uitvoering te geven aan het maatregelenpakket dat afgesproken werd met de Vlaamse regering. Groene Kring heeft vertrouwen in deze aanstelling en kijkt uit naar de snelle en verdere uitvoering van het maatregelenpakket onder toezicht van Mark Andries.

22 februari

Europees

De Europese Commissie lanceert enkele voorstellen richting het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie om de lasten die op de schouders van landbouwers terechtkomen, te helpen verminderen. Deze voorstellen worden op de Europese Landbouwraad van 26 februari verder besproken. De voorgestelde maatregelen zijn onder andere:

• Aangepaste berekening voor de ratio blijvend grasland om verplichte herinzaai te voorkomen;
• Evaluatie van de landbouwpraktijken (bv. winterploegen) geldig als bodembedekking;
• Gedeeltelijke vrijstelling voor verplichte braaklegging landbouwgrond;
• Vermindering van de controlelast met 50%;
• …

21 februari

Federaal

Groene Kring was, samen met de agrovoedingsketen, aanwezig op twee taskforces (‘Juridische elementen’ en ‘Sensibilisering’) van de Federale taskforce ‘Agrovoedingsketen’. Over het juridische (oneerlijke handelspraktijken, verkopen onder de kostprijs, buitensporige promotieacties) werd gedeeltelijk consensus gevonden, maar er blijven nog heel wat aandachtspunten af te werken. Daarom wordt er afgesproken om op korte termijn opnieuw samen te komen om de laatste knopen te proberen ontwarren.

Bij de taskforce ‘Sensibilisering’ ging het vooral over het correct gebruik van het Belgische vlag-label zodat consumenten niet misleidt kunnen worden. Voor Groene Kring is de lijn alvast duidelijk: alleen als het product van Belgische oorsprong is, mag het label gebruikt worden. Alleen zo kan een consument zeker zijn dat de gekochte producten aan onze kwaliteitsnormen voldoen. Door deze maatregel te nemen kan een consument lokale producten volledig naar waarde schatten.

20 februari

Vlaams / Federaal

De Federale taskforces draaien ondertussen op volle toeren. Op 1 maart moeten namelijk gezamenlijke conclusies van alle werkgroepen voorgelegd worden aan de drie landbouwministers van België. Vandaag werd er gesproken over kostprijsindexen en het prijzenobservatorium. Die eerste moet een duidelijk en waardevol instrument vormen om de kostenstructuur per landbouwproduct (bv. runds- of varkensvlees) in kaart te brengen om aan te kunnen tonen wanneer productiekosten stijgen. Een versterking van het prijzenobservatorium moet in kaart brengen hoe het prijsverloop zich verhoudt tussen alle schakels van de agrovoedingsketen.

Enkele uren later wordt de Vlaamse taskforce over administratieve vereenvoudiging opgestart. Hier worden vooral de ecoregelingen binnen het GLB besproken zoals ecoteelten, voedermanagement, bufferstroken, organische koolstof, precisielandbouw, …

16 februari

Federaal

Het FAVV, FAGG en de FOD Volksgezondheid zijn allen federale bevoegdheden die heel wat administratie met zich meebrengen voor landbouwers. Daarom werd er tijdens de taskforce ‘Administratieve vereenvoudiging’ samen de Waalse collega’s gezocht naar verbeteringen. Het only once-principe, waarbij vermeden wordt dat er dubbele administratie plaatsvindt, was hier één van de uitgangsprincipes.

15 februari

Vlaams / Federaal

Na twee weken van intensief onderhandelen met de Vlaamse regering wordt een maatregelenpakket afgesproken, met daarin onder andere voorgestelde wijzigingen aan:

• Het stikstofbeleid
• Betere bescherming van landbouwgrond
• Een evenwichtig mestbeleid
• Wegwerken van administratieve lasten
• Toegang tot water
• Standpuntinname op Europees niveau
• Rechtszeker kader
• Opstart toekomstvisie op landbouw

Ook hier wordt nog vervolgoverleg via taskeforces georganiseerd om concrete uitwerking te geven aan dit maatregelenpakket. Daartoe wordt opgestart of aangesteld:

1. Een Strategisch Overleg Landbouw
2. Een taskforce over betere bescherming van landbouwgrond
3. Een taskforce over administratieve vereenvoudiging
4. Een taskforce over het omvormen van het stikstofbeleid
5. Een procesbegeleider om al het bovenstaande verder op te volgen

Op het Federale niveau vond dan weer de 1e taskforce ‘Juridische elementen’ plaats waarin onder andere gedebatteerd werd over:

• Een betere toepassing van het verbod op verkopen onder de kostprijs;
• Het verbieden van buitensporige promotieacties bij retailers;
• Het invoeren van gedragscodes bij het opstellen van contracten;
• Het opstellen van indexen om de kostprijsevoluties bij landbouwers correct in te kunnen schatten;
• …

13 februari

Europees

De Europese Commissie kondigt een wijziging aan voor de toepassing van de 4%-braaklegging als voorwaarde binnen het GLB. De wijziging voorziet erin dat 4% van het areaal bouwland ingezaaid kan worden met vanggewassen of vlinderbloemigen. Een positief signaal maar onvoldoende voor Groene Kring. Door de zware impact van deze maatregel in Vlaanderen moet deze permanent geschrapt worden in plaats van een wijziging door te voeren voor één jaar.

9 februari

Federaal

Op 9 februari zat Groene Kring in overleg met de Vlaams, Federale en Waalse ministers van Landbouw. Daar werd besloten om de Taskforce Agrovoedingsketen op te richten die zich zal bezighouden met betere prijzen voor boeren en administratieve vereenvoudiging.

Om concrete voorstellen te doen worden er vier taskforces opgericht:

1. Taskforce ‘Administratieve vereenvoudiging’ (bv. FAVV)
2. Taskforce ‘Juridische elementen’ (bv. oneerlijke handelspraktijken)
3. Taskforce ‘Economie en transparantie’ (bv. margeverdeling doorheen de keten)
4. Taskforce ‘Sensibilisering’ (bv. consument hecht meer waarde aan Belgische producten)

25 januari – 8 februari

Periode met aanhoudende protesten en overleg met regeringen zonder concrete afspraken.